گفت وگوی بین الادیان، میان رهبران دینی و استادان دانشگاه های آمریکا و رهبران اسلامی و استادان ایرانی در فرهنگستان علوم، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با موضوع جهان عاری از خشونت و افراطی گری در ادیان ابراهیمی، در تاریخ چهارم و پنجم خرداد ماه 1393 برگزار شد.
رهبران دینی و استادان دانشگاه های آمریکا عبارت بودند از:
1- دکتر کشیش جول هانتر، دستیار ارشد دینی کلیسای نورتلند که در سال1985به عنوان کشیش ارشد این کلیسا انتخاب شد و به عنوان نماینده در نشست جهانی آمریکایی- اسلامی در دوحه قطر معرفی شد. وی مشاور معنوی اوباما رئیس جمهور آمریکاست.
2- دکتر رابرت آنتونی دسترو، استاد حقوق و مدیر برنامه میان رشته ای حقوق و دین در دانشگاه کاتولیک واشنگتن است و از سال 1999 تا 2001رئیس دانشکده شدند. او به عنوان مشاور وزارت خارجه در زمینه حقوقی فعالیت می کند.
3- کشیش دکتر آلکس روی میدلی، دبیر کل کلیسای باپتیست آمریکا و رهبر اجرایی یک میلیون و سیصد هزار نفر این فرقه است. وی از سال 2012 تا2013 به عنوان رئیس شورای ملی کلیساها فعالیت کرد.
4- کشیش دکتر بابی جین ربرتز، مؤسس کلیسای فورشاوود است و فعالیت های علمی و تبشیری داشته است.
5- دکتر سید محمد سعید متولد هند است و در سال 1970 به آمریکا مهاجرت کرد. وی مدیر ملی جامعه اسلامی آمریکای شمالی است و به مدت دوازده سال از سال1994-2006 به عنوان دبیر کل سازمان حمایتی ملی ایندیانا بود.
6- کشیش دکتر جیمز آگوست کوالسکی به عنوان اسقف یکی از بزرگ ترین کلیساهای اسقفی در آمریکاست.
7- خانم دکتر باربارا ویلیاز اسکیز مدیر سابق کمیته پارلمانی سیاهان و رئیس کنونی مؤسسه رهبری اسکینر و معاون شبکه ملی آفریقایی آمریکایی و عضو شورای دینی کاخ سفید است.
دکتر احمد ایروانی مدیر مرکز مطالعات اسلامی و خاورمیانه و نیز فارغ التحصیل دکترای فلسفی از مؤسسه حکمت و فلسفه ایران این هیأت را همراهی کردند.
استادان متعددی از دانشگاه های ایران مانند: استاد دینانی، استاد داوری، استاد احمد احمدی، استاد حداد عادل، استاد خسروپناه، استاد محقق داماد، استاد موحد، استاد پازوکی و معاون بین الملل حوزه علمیه، جناب آقای ابراهیمی رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات و دکتر حلمی رئیس مرکز گفتگوی ادیان سازمان و جمعی دیگر از فرهیختگان حوزه و دانشگاه در این گفت و گوی دینی حضور داشتند.
استاد خسروپناه در فرهنگستان علوم و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و مؤسسه پزوهشی حکمت و فلسفه ایران برای این مهمانان به سخنرانی پرداخت. وی در سخنرانی فرهنگستان علوم به تبیین آیه 8 سوره ممتحنه پرداخت. خدای سبحان در این آیه شریفه می فرماید: «لایَنْهَئکمُُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فىِ الدِّینِ وَ لَمْ یخُْرِجُوکمُ مِّن دِیَارِکُمْ أَن تَبرَُّوهُمْ وَ تُقْسِطُواْ إِلَیهِْمْ إِنَّ اللَّهَ یحُِبُّ الْمُقْسِطِینَ» یعنی: «خدا شما را از نیکى کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانى که در راه دین با شما پیکار نکردند و از خانه و دیارتان بیرون نراندند نهى نمىکند چرا که خداوند عدالتپیشگان را دوست دارد.»
این یک قانون عمومی است که از رعایت عدالت نسبت به همگان خبر می دهد. روایات فراوانی از نبی گرامی اسلام(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) نقل شده که دلالت دارند بر پرهیز از تهمت زدن به اهل کتاب و نیکی کردن به آنها و عیادت از بیمارانشان و پرهیز از تجاوز به حریم و اموالشان و رعایت حقوق آنها و نیز مجازات ستکاران به اهل کتاب و حتا تأکید بر رعایت حقوق مشرکان و نهی از مسموم سازی شهرهای مشرکان و رعایت حقوق حیوانات اعن از تغذیه و درمان و استراحت و تولید مثل و حرمت آنها و نیز رعایت حقوق طبیعت مانند آب و جنگل و باران و دریاها و مواد سوختی و غیره
حال با وجود این همه تأکید اسلام بر رعایت حقوق انسانها و حیوانات و طبیعت می تواند دین اسلام از خشونت و افراطی گری حمایت کند؟ بی شک پاسخ منفی است. حال با پرسش دیگری روبرو می شویم و آن این است که با وجود این همه فرمایشات مهم در اسلام و سایر ادیان ابراهیمی پس چرا برخی از متدینان به این ادیان گرفتار خشونت غیر عادلانه و رفتارهای افراطی گری هستند و به جنایت و کشتار جمعی دست می زنند؟ پاسخ این پرسش در جلسه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بیان خواهد شد.
استاد خسروپناه در جمع مهمانان آمریکایی و ایرانی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، پس از تبیین آیه 83 سوره بقره به تبیین عوامل خشونت و افراطی گری در جوامع بشری پرداخت. خدای سبحان در این آیه شریفه می فرماید: «وَ إِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنىِ إِسْرَ ءِیلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَ بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَ ذِى الْقُرْبىَ وَ الْیَتَامَى وَ الْمَسَاکِینِ وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَ أَقِیمُواْ الصَّلَوهَ وَ ءَاتُواْ الزَّکَوهَ ثمَُّ تَوَلَّیْتُمْ إِلَّا قَلِیلًا مِّنکُمْ وَ أَنتُم مُّعْرِضُون» یعنی: «و (به یاد آورید) زمانى را که از بنى اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکى کنید و به مردم نیک بگویید نماز را برپا دارید و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما- جز عده کمى- سرپیچى کردید و (از وفاى به پیمان خود) روىگردان شدید.»
اسلام، مسلمانان را به چهار پیوند با خویشان، همکیشان، اهل کتاب و شهروندان به ویژه سالمندان و یتیمان سفارش می کند. عبارت «و قولوا للناس حسنا» یعنی به نیکی با مردم سخن گفتن، یک اصل عمومی در اسلام است.
پرسش مهم این است که با این همه پیام های ارزشمند در اسلام و سایر ادیان ابراهیمی، چرا خشونت های غیر عادلانه و افراطی گری در جوامع بشری یافت می شود.
سه عامل در این جلسه اشاره می شود: اول: عامل رسانه ها به ویژه سینمای هالیوود و فضای مجازی است. وقتی فیلمهای هالیوودی به ترویج شهوت و غضب بپردازند مسلما خشونت در جوامع رواج می یابد. امروزه فیلم هایی در آمریکا ساخته می شود مبنی بر جنگ خداوند بر ضد انسان و دستور به جبرئیل و میکائیل برای نابودی انسان، این نوع فیلم ها، خشونت را در جوامع رواج می دهند. برخی از بازی های رایانه ای مانند سرقت خودرو و حمله به شهرها نیز جوانان را به سمت خشونت سوق می دهد.
دوم: عامل سیاست زدگی سازمان های بین المللی، عامل دیگری برای خشونت در جهان است. چرا سازمانهای بین المللی به خاطر منافع سرمایه داری در مقابل ساخت سلاحهای شیمیایی و اتمی قرار نمی گیرند سلاحهایی که به نابودی محیط زیست و انسانها و حیوانات می انجامند. چرا مانند مقام معظم رهبری به حرمت ساخت و استفاده از سلاحهای اتمی فتوا نمی دهند.
سوم: نگرش سطحی و ظاهرگرایی یا فلسفه سکولاریستی به دین نیز می تواند منشأ خشونت باشد. نگرش سطحی نگری و ظاهرگرایی سلفیه به دین اسلام و نگرش فلسفه سکولاریستی و سوبژکتیویستی به مسیحیت، باعث خشونت گرایی و افراطی گری در دنیای کنونی است. راه جلوگیری از این نوع خشونت، رفتن به سوی نگرشی از دین با همراهی عقلانیت و معنویت است که تنها با نگرش حکیمانه به دین تحقق پذیر است.
استاد خسروپناه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به معرفی رساله الحقوق امام سجاد علیه السلام پرداخت و توضیح دادند که در این رساله پنجاه حق بیان شده است در زمینه حقوق خدا مانند حق پرستش و شریک قرارندادن برای خدا و اطاعت از او، حقوق نفس مانند حق زبان و چشم و گوش و پا و شکم و اندام، حقوق اعمال مانند حق نماز و روزه و صدقه و حقوق سرپرستان مانند حق حاکم و استاد و حقوق زیردستان مانند همسر و حقوق خویشان مانند پدر و مادر و حقوق اجتماعی مانند بدهکاران و طلبکاران
پس اولا اسلام بر رعایت حقوق انسان و حقوق طبیعت و حقوق حیوانات تأکید دارد ثانیا بدون رعایت حقوق حق تعالی نمی توان به رعایت حقوق مخلوقات پرداخت. ثالثا حقوق و تکالیف در کنار یکدیگر معنا پیدا می کنند. این نگرش به حقوق باعث زندگی مسالمت آمیز و عادلانه نسبت به انسانها خواهد بود. اینگونه نگرش مانع خشونت و افراطی گری خواهد شد؛ ولی در غرب تنها به حقوق انسانی توجه شده است و اخیرا به حقوق غیر انسانها هم توجه دارند. بی توجهی به حقوق الهی و تکالیف الهی در غرب و سطحی نگری در فهم اسلام توسط سلفیه، باعث خشونت گرایی در دنیای معاصر شده است.
منبع: سایت حجت الاسلام خسرو پناه