لقمان حکیم به فرزندش می گفت:
فرزند عزیزم ! مبادا خروس از تو هشیار تر و به اوقات نماز از تو مراقب تر باشد!
آیا نمی بینی که به هنگام هر نماز ، رسیدن وقت آن را اعلام می کند
و سحرگاهان به آوای بلند ندا سر می دهد در حالی که تو در خوابی؟!
زمین به سوی پروردگارش، فریادی مانند این سه فریاد بر نمی آورد:
1- فریاد از خونی که به ناحق بر روی او می ریزد.
2- آب غسلی که با عمل زنا واجب شده است.
3- خوابی که پیش از طلوع خورشید باشد.
حضرت علی (ع)می فرماید:
خواب پیش از طلوع خورشید و نیز خواب قبل از نماز عشاء، باعث فقر و پریشانی امور می شود.
حسین بن مسلم می گوید: به امام جواد علیه السلام عرض کردم:
فدایت شوم! مردم می گویند خواب بعد از طلوع فجر مکروه است چون روزی انسان ها در آن وقت تقسیم می شود (و خواب در آن موقع، سبب محرومیت از روزی می گردد)، (آیا چنین است)؟
فرمود: روزی انسان ها تعیین شده و تقسیم شده است ولی خداوند دارای فضلی (و زیادی) است که (در قرآن) فرمود: از خدا درخواست کنید فضلش را .
سپس فرمود: ذکر خدا (و سؤال از فضلش) بعد از طلوع فجر، تأثیرش بیش از دویدن در پی طلب رزق است.
(تفسیر عیاشی: ج1، ص240، ح119)
بین الطلوعین یعنی بین دو دمیدن(طلوع) روشنایی، یعنی بین طلوع فجر(نماز صبح) تا طلوع
آفتاب است.بین الطلوعین یعنی بین دو طلوع، یک طلوع فجر یعنی طلوع صبح صادق که طلوع آفتاب است. چنین حالتی در غروب هم وجود دارد.در مورد خوابیدن که یک امر طبیعی است،
در کلام خازنان وحی آمده است که “در ساعات اولیه شب بخوابید و بین الطلوعین بیدار باشید”.متاسفانه در حاضر افراد، بسیاری از این گونه مسائل را صرفاً به عنوان دستورالعمل های ارشادی و اخلاقی در نظر می گیرند، در حالی که این دستورات ابعاد بسیتر کوناکونی دارد. به عنوان نمونه یکی از فواید عمل به فرمایش مذکور این است که هورمونی در بدن به نام هورمون رشد (سوماتوتوروپ) وجود دارد که بیشترین میزان ترشح آن حدود دو ساعت بعد از غروب آفتاب می باشد (زیرا بدن انسان یک فیزیولوژی خاصی دارد که با عالم هماهنگ می باشد) و در کلام خازنان وحی آمده که بعد از عشا بخوابید. اینکه خواب کافی در زمان مناسب، باعث بلندی قد می شود، به این دلیل است که در اوایل شب، این هورمون ترشح می شود و اگر کسی سر شب بخوابد، رشد متناسب و متعادلی پیدا می کند.اما یک سری از هورمون های استرس زا وجود دارند (البته در جای خود مفید می باشند) که به آنها “کورتیکواستروئید” گفته می شود، مانند هورمون های “آدرنالین” و “نور آدرنالین”. بیشترین میزان ترشح این هورمون ها دو ساعت قبل از طلوع آفتاب می باشد؛ یعنی دقیقا هنگام بین الطلوعین (از طلوع فجر تا طلوع آفتاب). این که خواب بعد از اذان صبح، باعث ناراحتی و کسلی و پریشانی انسان می شود، ولی بیدار شدن در موقع اذان حالت شادابی می آورد، به خاطر ترشح این هورمون هاست. همچنین اگر زمانی که این هورمون ها حداکثر ترشح خود را دارند، انسان خواب باشد، احتمال سکته زیاد است. لذا بیشترین آمار مرگ در خواب، در ساعات بین الطلوعین می
باشد.حال اگر همین مسئله یعنی نخوابیدن بین الطلوعین را یک پزشک به ما توصیه می کرد، با شوق و اطمینان بیشتری به آن عمل می کردیم، زیرا به کاربردی بودن آن معتقد بودیم، اما دستورات دینی را به عنوان مسائل صرفاً اخلاقی پنداشته و کمتر به آنها توجه می کنیم.
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ
از یمن دعای شب و ورد سحری بود
خواب
یکى از آقایان خواب دیده بود که برآورده شدن حاجت تو به دست فلانى است.
به نزد او مى رود و مى گوید:
ابتلا به هم و غم داشتیم، ما را نزد شما فرستادند. و او با خونسردى جواب مى دهد:
به ما هم گفتند، اگر حاجتت را به ما عرضه داشتى بگوییم که آن خواب بین الطلوعین را ترک کن، گرفتارى دنیایى تو رفع مى شود. گفته ی ماهم به شما همینه که اگر می خواهید توی زندگیتون به چه کنم چه کنم ها گرفتارنشید خواب بین الطلوعین رو ترک کنیدمن اگر بخوام به یک بیماری که دچار افسردگی شده داروی رو تجویز کنم بهش میگم نمازشب بخون وتوی ساعات بهشتی بیدارباش که ساعت بین الطلوعین از ساعات بهشتی است
امام موسی بن جعفر علیهما السلام می فرمایند:
سعی کنید اوقات خود را به چهار بخش تقسیم نمایید؛
بخشی را به مناجات با خداوند متعال و
بخشی را به کار و تلاش برای امرار معاش و کسب درآمد
و بخش سوم را به روابط اجتماعی و گفت وگو با دوستان
و افراد مورد اعتمادتان که (در جهت رشد و تعالی) عیوب شما را بیان می کنند
و در واقع نسبت به شما خالصانه علاقه مند هستند، اختصاص دهید.
بخش چهارم اوقات خود را نیز برای لذت بردن از امور حلال مادی و معنوی قرار دهید
. و با این بخش چهارم است که شما می توانید به سه بخش دیگر رسیدگی کنید.
بر طبق این روایت و روایات مشابه یک انسان مومن واقعیباید اوقات خود در شبانه روز را چهار قسمت کند.
1. قسمتی برای عبادت و مناجات با خداوند
2. قسمتی برای کار و امرار معاش
3. قسمتی برای روابط اجتماعی
4. لذت های حلال
منبع: وبلاگ پنجره ای رو به آسمان