پایگاه فرهنگی رایحه فرهنگي، اجتماعي، تاريخي، سیاسی
مقاله‌های مرتبط
بسم الله الرحمن الرحیم
گزارش علمی
همایش نیایش برای صلح عادلانه در جهان
با حضور رهبران ادیان و مذاهب و فعالان صلح
Pray for Peace with Justice in the Word
alt
این همایش با همکاری مرکز گفتگوی ادیان وتمدنهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و چندین نهاد فرهنگی و دانشگاهی در سالن شیخ مفید مرکز همایش های سازمان صدا و سیما در تاریخ دوشنبه ۲۳ مهر ماه ۱۳۹۳ و با حضور اندیشمندان شیعه و اهل سنت و گرایش های مختلف مسیحی برگزار شد.
ابتدای همایش، دکتر حلمی رئیس مرکز گفتگوی دینی و تمدنها به تبیین برنامه و عملکرد مرکز پرداخت و سپس آیت الله محی الدین حائری شیرازی به عنوان سخنران افتتاحیه، در باره اهمیت صلح جهانی سخن گفت و اینکه صلح برای صلح نیست و صلح برای امنیت است؛ البته با این شرط که رکن امنیت، بازداشتن از تجاوز به دیگران است. مشکل دنیای امروز این است که هر چه توسعه بیشتر می شود، امنیت کاهش می یابد و ریشه توسعه، دانش امروز است. دانش منهای دین، توسعه معارض با امنیت را پدید می آورد و کشورهای دارای سلاحهای هسته ای درست می کند که در سازمان ملل حق وتو داشته باشند. دینداری هم اگر تقدم انسانیت را نپذیرد گرفتار جریانهای تکفیری می شود؛ پس باید مشترکات ادیان همچون خدا و اخرت، وارد دانشگاه و دانش و تربیت و اقتصاد و روابط اجتماعی و اقتصادی بشود و انسانیت هم بر همه ادیان مقدم گردد.
کشیش گریگوری نرسسیان نماینده کلیسای ارتدکس ارامنه در ایران از اهمیت صلح جهانی در کتاب کقدس مسیحیت سخن گفت.
آقای ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از اعتقاد واقعی به خدا و ربط دیدن خود به عنوان مبنای صلح جهانی صحبت کرد و ندیدن حقیقت را علت این دانست که کسانی به نام صلح بر ضد صلح می جنگند.
سرکار خانم جهانگیری، نائب رئیس انجمن موبدان زرتشتیان ایران، صلح را بزرگترین دغدغه بشری معرفی کرد و از آموزه های گادها در باره صلح سخن گفت.
مولوی نظیر احمد سلامی، نماینده اهل سنت در مجلس خبرگان بر سخنان آیت الله حایری تأکید کرد و توضیح داد که از مفهوم جهاد اسلامی، برداشت غلطی شده که ناشی از فرقه های افراطی است. جهاد به معنای کشتن غیرمسلمان نیست. جهاد، دعوت به اسلام است و هر کسی که در دایره حکومت اسلامی قرار گرفت از حقوق فردی و اجتماعی برخوردار است. سپس ایشان به دستاوردهای جنگ جهانی دوم، ۵۵ میلیون کشته و ۲۰ میلیون مصدوم و ۱۲ میلیون سقط جنین اشاره کردند.
اسقف مارنرسای بنیامین، رهبر آشوریان ایران نیز به تبیین صلح از دیدگاه مسیح و عدم تبعیت عیسی مسیح از سه وسوسه شیطان در باره نان و مقام و قدرت پرداخت. وی، ایران را زیبا دانست چون رنگین کمان ادیان مختلف است و دارای امنیت و صلح برای همه ادیان است.
حجت الاسلام و المسلیمن عبدالحسین خسروپناه رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، سخنران دیگر این همایش بودند که به تبیین و نقد نظریه صلح دموکراتیک و معرفی صلح عادلانه پرداختند.
آیت الله قرهی، رئیس مدرسه علمیه المهدی به یکی از مناشی صلح و امنیت یعنی جامعه متخلق به اخلاق الهی و نظر کردن به صاحب جمال یعنی حق تعالی اشاره کرد.altآیت الله کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری به عنوان سخنران اختتامیه از ضمانت اجرایی صلح عادلانه سخن گفتند. وی، عقلانیت و عدالت و معنویت و ولایت و نبوت را زمینه صلح پایدار دانست. وی به شبهات جهاد هم پاسخ داد و اینکه جهاد، تلاش فراگیر برای استقرار بندگی خدا و تحقق عدالت است. جهاد، ضمانت اجرایی صلح عادلانه است. فلسفه و علت حکم جهاد در قرآن، مبارزه با طغیان و فتنه و ظلم و تجاوز و پیمان شکنی و استکبار است. جهاد پیامبر هم برای بندگی خدا بود نه کشتار مردم. وقتی فتح مکه انجام گرفت، پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: الیوم یوم المرحمه و حتا منزل ابوسفیان هم امنیت داشت. اخلاق بشر دوستانه در جنگ های پیامبر حاکم بود. مسأله جزیه هم مالیات برای کشورداری در کیانهای مختلف است؛ ولی اهل کتاب در دولت اسلامی معاهد هستند نه اهل ذمه و نیازی به جزیه دادن نیستند.
متن سخنرانی دکتر خسروپناه در همایش نیایش برای صلح عادلانه در جهان به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی رسول الله و آله الطیبین و الطاهرین
ابتدای سخن عرض سلام و ادب به محضر شما سروران گرامی دارم و تشکر می کنم از دست اندرکاران همایش نیایش برای صلح عادلانه و همچنین از رهبران ادیان و فعالان صلح
اگر جنگ، نماد بدترین سیمای نظام بین الملل است و صلح، نماد زیباترین سیمای نظام بین الملل، پس چرا همیشه نظام بین الملل گرفتار جنگ بوده است؟ آیا جنگ، وضعیت طبیعی انسانهاست و صلح، امری عارضی است یا صلح، وضعیت طبیعی آدمیان است و جنگ، امری عارضی است؟ اسلام و سایر شرایع الهی بر این نکته تأکید دارند که انسانها از فطرتی فضیلت خواه و خداگرا برخوردار است. فطرت آدمیان، طالب صلح و امنیت و آرامش است و جنگ را رذیلت شیطانی و زشت می داند و از آن پرهیز می کند. پس از دیدگاه اسلام، صلح در فطرت اولیه انسانها مستقر است و امری طبیعی و فطری و جنگ، امری عارضی است.
حال پرسش دیگری مطرح می شود که چرا بشریت، قرنهاست که از جنگ رنج می برد؟ برخی علت اصلی جنگ را نبود دموکراسی و فقدان توسعه دمکراسی می دانند و به همین جهت، نظریه صلح دموکراتیک در چارچوب لیبرالیسم مبتنی بر پوزیتیویسم و پراگماتیسم را مطرح می کنند؛ ولی همه شما شاهد جنایت های فراوان در دنیای کنونی به نام دموکراتیک هستید.
اقدامات نظامی آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر در خاورمیانه همگی به بهانه دموکراسی بوده است. علت این اقدامات جنایتکارانه به نام دموکراسی چیست؟ چرا دموکراسی نمی تواند صلح بین المللی را فراهم سازد؟ چون صلح دموکراتیک مبتنیی بر عقلانیت ابزاری فاقد اخلاق و عدالت است. عقلانیت ابزاری نفع گراست و دولتهایی که بدنبال نفع مادی و دنیوی حداکثری باشند بی شک، جنگ و کشتار را برای بشریت به ارمغان می آورند.
حال در این دنیای خشونت طلب و عاری از صلح و امنیت چه باید کرد؟ ادیان الهی بر نظریه صلح عادلانه تأکید دارند چون هدف پیامبران الهی، تحقق قسط و عدالت توسط مردم است. یعنی مردم سالاری عادلانه ایمانی.
altخدای سبحان در قرآن کریم می فرماید: «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط»
صلح عادلانه بر بنیادهای معرفتی همچون عقلانیت ایمانی مبتنی است چون عقلانیت منهای دینداری و دینداری منهای عقلانیت، مانع تحقق صلح عادلانه است. جریان های تکفیری با دینداری منهای عقلانیت به میدان آمده اند و دست به کشتار جمعی می زنند و در یک روز، هزار شیعه را سر می برند و آب را از روی مسیحیان و ایزدیان می بندند. مسیحیت نیز در دوره هایی از قرون وسطی چنین بود و خشونت و جنایت را نصیب مردم کرد. این همه جنایت، زاییده دینداری منهای عقلانیت است. عقلامیت منهای دینداری هم صلح دموکراتیک را پیشنهاد می دهد که ابزار نفع طلبانه نظام سرمایه داری است. اما عقلانیت ایمانی، توسعه کنترل شده را به ارمغان می آورد؛ توسعه ای همراه با امنیت و آرامش
صلح عادلانه بر بنیادهای اخلاقی همچون کرامت انسانی استوار است؛ چون صلح منهای کرامت انسانی جوامع را به جنگ می انجامد. نظریه صلحی که برای کرامت نوع انسان – نه فقط انسان کارگری و نه فقط انسان ژرمنی و نه فقط انسان غربی و ….- ارزش قایل نباشد؛ نمی تواند صلح را تأمین کند و ضمانت اجرایی برای آن فراهم سازد.
صلح عادلانه بدون بندگی و نیایش در برابر عظمت خدای سبحان نیز تحقق پذیر نیست. منظورم از بندگی تنها شهادت زبانی به وحدانیت خدای متعال نیست که بندگی هستی شناسانه و معرفت شناسانه است انسان با تمام وجودش، خود را بنده خدا بداند.
در پایان سخن دعا کنیم: خدایا بندگی واقعی را به انسانها عنایت کن تا با کمک عقلانیت ایمانی و تکریم آدمیان به صلح عادلانه پایدار در سراسر جهان دست یابیم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
منبع: سایت حجت الاسلام و المسلمین استاد خسروپناه
