پایگاه فرهنگی رایحه فرهنگي، اجتماعي، تاريخي، سیاسی
مقالههای مرتبط
گروه بین الملل – رجانیوز: سید عباس عراقچی که از روز گذشته در شهر وین با هلگا اشمید همتای اروپایی خود مشغول نگارش متن نهایی توافق جامع شده است، در جمع خبرنگاران صدا و سیما، از واقعیتی پرده برداشت که پیش از این بارها و بارها توسط تیم مذاکره کننده تکذیب و رد شده بود، به نحوی که وی تایید کرد آنچه در لوزان اتفاق افتاده، مرحله اول از یک توافق دو مرحله ای بوده و خارج از توافق صورت گرفته در لوزان امکان مذاکره و فعالیت برای تیم ایرانی وجود نخواهد داشت.
به گزارش عراقچی در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما در فرودگاه وین گفت: ما در نیویورک موفق شدیم به نخستین پیشنویس متن برسیم و الآن کار روی این پیشنویس ادامه پیدا خواهد کرد، این پیشنویس براساس مفاهیم و راهحلهایی است که در لوزان به دست آمده و ما باید به این راهحلها و مفاهیمی که در لوزان به دست آمده وفادار باشیم و تنها در همان چارچوب مذاکره خواهیم کرد و سعی میکنیم که به یک متن مکتوب برسیم.
این تصریح عراقچی مبنی بر اینکه تیم ایرانی مجبور است به مفاهیم به دست آمده در لوزان وفادار باشد، به آن معناست که تیم ایرانی علی رغم اظهارنظرهای بعدی، در لوزان به چارچوبی متعهد شده است که با وجود رسانهای نکردن آن، امکان تخطی از آن چارچوب را ندارد و عملا در دام توافق دو مرحلهای افتاده است.
این در حالی است که ظریف در لوزان و در جمع خبرنگاران با رد هر گونه توافق با طرف مقابل اعلام کرد: «ظریف در جمع خبرنگاران گفت: راهحلهایی در دسترس است اما هنوز به پایان کار نرسیدهایم و قرار نبود در این دور توافقی داشته باشیم.» اما اکنون عراقچی در مسیر نگارش متن، از چارچوبی سخن می گوید که به گفته او امکان تخطی از آن وجود ندارد.
شاید مقدمه متنی که کاخ سفید همزمان با قرائت متن بیانیه لوزان منتشر کرد، برای رمز گشایی از این توافق و چند و چون آن کارگشا باشد.
این متن که در محافل داخلی با عنوان «فکت شیت امریکا» مشهور شد، در مقدمه اعلام می کند که متن مذکور توافق صورت گرفته میان ایران و ۱+۵ بر «چارچوب» یک توافق جامع است. چارچوبی که امروز عراقچی از ملزم بودن ایران به مذاکره در حیطه آن سخن گفته و تخطی از آن را غیر ممکن می داند و این در حالی است که پیش از این تیم مذاکره کننده به صراحت اعلام می کرد چارچوب خاصی را در ژنو نپذیرفته است.
در مقدمه این متن آمده است: « موارد زیر پارامترهای برنامه جامع اقدام مشترک درباره برنامه هسته ای ایران است که در لوزان درباره آن ها تصمیم گیری شد.این موارد نشان گر پیش رفت مهم بین مذاکره کننده ها و پایه های متن برنامه جامع اقدام مشترک را تشکیل می دهند که از اکنون تا ۳۰ ژوئن نگاشته می شود. جزئیات مهم نحوه اجزای توافق هم چنان باید مورد مذاکره قرار بگیرد و تا زمانی که در مورد همه چیز توافق نشود در مورد هیچ چیزی توافق صورت نگرفته است.ما برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک بر پایه این موارد، در ماه های آتی مذاکره خواهیم کرد.»
پرهیز از دو مرحله ای شدن توافق، خط قرمزی بود که رهبر معظم انقلاب در هفته های پایانی سال ۹۳ به صورت علنی به آن اشاره کردند. استدلال ایشان برای پرهیز از دو مرحله ای شدن مذاکرات نیز، این بود که طرف ایرانی در مرحله اول زیر بار تعهداتی می رفت که عملا دستان ایران را از برگ های برنده خالی می کرد اما در مقابل اجرای تعهدات طرف مقابل منوط به بحث بر سر جزئیات توافق و عملا مرحله دوم توافق بود که سرانجامی نا معلوم پیدا می کرد.
رهبر معظم انقلاب ۱۹ بهمن سال گذشته در تشریح استدلال خود در باره لزوم اجتناب از پذیرش یک توافق دو مرحله ای فرمودند: « این حرفی هم که حالا انسان میشنود که میگویند که «در یک برههای دربارهی اصول کلّی توافق کنیم، بعد دربارهی جزئیات»، این را هم بنده نمیپسندم؛ این را من نمیپسندم. با تجربهای که از رفتارهای طرف مقابل داریم، احساس میکنم که این وسیلهای خواهد شد برای بهانهگیریهای پیدرپی برسر جزئیات. اگر توافق میکنند، جزئیات و کلّیات و همه را در یکجلسهی واحد تمام بکنند، امضا کنند. اینکه کّلیات را جداگانه توافق کنند، و بعد بر اساس آن کلّیات – که یکچیزهای مبهمی است، تفسیرپذیر است، تحلیلپذیر است – بروند سراغ جزئیات، نه، این منطقی نیست.»
سخنان دیروز عراقچی نشان می دهد که نه تنها این خط قرمز رعایت نشده است، بلکه آنچه که تیم ایرانی اصرار داشت از آن با عنوان «بیانیه لوزان» نام ببرد، آن روی سکه یک تعهد است. در واقع تیم مذاکره کننده در لوزان زیر بار تعهد به چارچوبی رفته که گفتگوی خارج از آن چارچوب عملا برای این تیم غیر ممکن شده است. و از آن تاسف بار تر این نکته که این تعهد را از همه، چه مردم و چه مسئولین ارشد مخفی نگاه داشته و با ارائه گزارش دروغ و غلط به مردم و مسئولین در نقطه مقابل به مردم اعلام کرده است که در لوزان توافقی انجام نداده است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار ۲۱ فروردین جاری و پس از مذاکرات لوزان با اشاره به همین گزارشات تیم ایرانی فرمودند: « بعضیها سؤال کردند و میکنند که چرا فلانی دربارهی مسئلهی هستهای موضع نگرفتهاست؟ جواب این است که جایی برای موضعگیری وجود نداشتهاست. مسئولین ما، مسئولین هستهای، مباشرین کار به ما دارند میگویند هنوز کاری انجام نگرفته، هیچ چیز الزامآوری بین دو طرف نگذشته است؛ چه موضعگیریای؟ اگر از من بپرسند شما موافقید یا مخالف، میگویم نه موافقم، نه مخالف؛ چون هنوز اتّفاقی نیفتاده است؛ هنوز کاری نشده. همهی مشکل بر سر آن جزئیّاتی است که بنا است بنشینند و یکایکِ آنها را بحث کنند؛ این را خود مسئولین هم گفتهاند؛ هم به ما گفتهاند، هم در مصاحبههایشان به مردم این را گفتهاند؛ همهی مشکل بعد از این است.»
این بازی تاسف بار با خط قرمز دو مرحله ای شدن توافق که این روزها نتیجه آن را در چهره و گفتار مذاکره کنندگان می توان دید، نشان می دهد که ممکن است این اتفاق برای سایر خطوط نیز بیافتد. بازی تاسف باری که خلاصه آن،عبور از خطوط قرمز و ارائه گزارش غلط و خلاف واقع به داخل است!
منبع: رجانیوز
